Bebek doğduğunda vücudunda bulunan ve zaman içinde değişim gösterebilen kahverengi benlere doğumsal benler denir. Bu benlerden küçük çaplı olanlar, nadiren doğum sırasında mevcut olmayıp, yaşamın ilk 2 yılında ortaya çıkabilir ki bunlara “geç ortaya çıkan doğumsal ben” denir. Ancak tüm benler doğumsal olmayabilir. İlerleyen yaşlarda benler ortaya çıkabilir.
Küçük ve orta çaplı doğumsal benler genellikle keskin sınırlı, düz yüzeyli, açık ya da koyu kahverengi lekeler şeklinde, kimi zaman da üzeri pütürlü kahverengi kabartılar olarak ortaya çıkar.
Büyük çaplı doğumsal benler, kahverengi ya da siyah renkli deriden kabarık plaklar şeklindedir, sıklıkla üzerlerinde “kaldırım taşı” benzeri kaba pütürler ve sert kıllar bulunur. Sıklıkla, açık-koyu kahve, siyah, gri gibi farklı renkler içerir.
Doğumsal benlerin takibi hastadan hastaya farklılık gösterir. Benin yerleşim yeri, büyüklüğü, kozmetik ve psikososyal açıdan yarattığı olumsuz etkileri göz önüne alınmalıdır.
Küçük boyutlu ve düzgün yüzeyli, vücudun kolayca izlenebilecek bir alanına yerleşmiş olanlar düzenli aralıklarla (6 ay-1 yıl gibi) dermatologlar tarafından takip edilebilir. Takip, derinin üst tabakalarını incelemeyi sağlayan dermoskop adı verilen bir cihazla yapılır. Böylece bende potansiyel olarak oluşabilecek kanser gelişimi açısından meydana gelebilecek değişiklikler erken dönemde saptanabilir.
Büyük boyutlu, yüzeyi düzgün olmayan, hızla değişiklik gösteren benler sıklıkla en erken dönemde çıkartılmalıdır.
Benlerin cerrahi çıkartılmasında bir tehlike yoktur, aksine kanser şüphesi taşıyan bir benin erken dönemde çıkartılması hayat kurtarabilir.
Güneş ışığı deri kanseri gelişimi için risk faktörüdür. Dolayısıyla, ben veya benleri ve giysi dışında kalan derinin tamamını güneş ışığından korumalıdır. Güneşten koruyucu kremler kullanılmalı, geniş kenarlı şapka ve giysilerle çıplak ten örtülmeye çalışılmalıdır.
ismail USTA
Mersin Vatan Haber Müdürü
