Kurallı birleşik sıfatlar, Türkçede sıklıkla karşılaştığımız ve anlam bütünlüğü oluşturan kelime gruplarıdır. Bu tür sıfatlar, en az iki kelimeden oluşur ve belirli kurallara bağlı olarak bir araya gelirler.
Kurallı Birleşik Sıfat Oluşturma Kuralları:
- İsim + -lı Eki: Bu kuralda, isim kökenli bir kelimeye "-lı" eki takılarak sıfat haline getirilir ve önündeki isimle birlikte birleşik sıfat oluşturulur.
- Güzel gözlü köpek
- Büyük yapraklı ağaç
- Uzun boylu adam
- Sıfat + İsim: Bu kuralda, sıfat görevindeki bir kelime isimle birleşerek sıfat öbeği oluşturur.
- Koyu renkli araba
- Çiçekli elbise
- Buzlu su
- Sayı + İsim: Bu kuralda, sayı görevindeki kelime isimle birleşerek sıfat öbeği oluşturur.
- Üç katlı bina
- Beş yıldızlı otel
- Yirmi sayfalık kitap
- Zamir + İsim: Bu kuralda, zamir görevindeki kelime isimle birleşerek sıfat öbeği oluşturur.
- Kendi arabası
- Herkesin arkadaşı
- Hiçbir fikrim yok
Kurallı Birleşik Sıfatların Yazılışı:
Kurallı birleşik sıfatlar, genellikle ayrı yazılır. Ancak, bazı istisnalar da mevcuttur.
- Birleşik sıfatın anlamı tek bir kelime gibi algılanıyorsa bitişik yazılır.
- Birleşik sıfatın iki kelimesinin de anlamı ayrı ayrı algılanıyorsa ayrı yazılır.
- Birleşik sıfatın ilk kelimesi "aşağı", "yukarı", "iç", "dış", "orta", "yan" gibi yön bildiren kelimelerse bitişik yazılır.
Örnek: yukarı katlı
Kurallı Birleşik Sıfatlara Örnekler:
- Ak saçlı adam
- Temiz havalı şehir
- Altın madalyalı sporcu
- Kısa kollu gömlek
- Yeni çıkan kitap
- Her zamanki gibi
- Hiçbir şey yok
Kurallı Birleşik Sıfatların İşlevi:
Kurallı birleşik sıfatlar, isimlerin niteliklerini, özelliklerini veya durumlarını belirtir. Cümlede sıfat görevi görürler.
Özet:
Kurallı birleşik sıfatlar, Türkçede yaygın olarak kullanılan ve anlam bütünlüğü oluşturan kelime gruplarıdır. Oluşturma kuralları ve yazılışları hakkında bilgi sahibi olmak, bu tür sıfatları doğru şekilde kullanmamızı sağlar.
